Liên hợp quốc nói đúng rằng “năng lượng là trọng tâm của hầu hết mọi thách thức và cơ hội lớn mà thế giới phải đối mặt ngày nay.” Dựa trên mức độ an toàn và lượng khí thải carbon, điện được sản xuất từ nhiên liệu hóa thạch là bẩn nhất và nguy hiểm nhất, trong khi các nguồn năng lượng tái tạo – điện năng lượng mặt trời áp mái lại an toàn và sạch hơn rất nhiều.

Sự nguy hiểm mà điện năng hóa thạch mang đến

Hai thế kỷ trước, chúng tôi đã khám phá ra cách sử dụng năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch để làm cho công việc hiệu quả hơn. Chính sự đổi mới đã khởi đầu cho cuộc Cách mạng Công nghiệp. Kể từ đó, nó đã cho phép công việc trở nên năng suất hơn và người dân ở các nước công nghiệp phát triển giàu có hơn nhiều so với tổ tiên, làm việc ít hơn và tận hưởng điều kiện sống tốt hơn bao giờ hết. Do đó, tiếp cận năng lượng là một trong những động lực cơ bản của phát triển. 

Nhưng trong khi năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch mang lại nhiều lợi ích thì không may nó cũng có những hậu quả tiêu cực lớn. Có ba loại chính của hậu quả tiêu cực.

  • Ô nhiễm không khí: ít nhất 5.000.000 người trên thế giới chết sớm hàng năm do ô nhiễm không khí. Nhiên liệu hóa thạch và việc đốt sinh khối - gỗ, phân và than - là nguyên nhân gây ra hầu hết những cái chết đó. Loại bỏ nhiên liệu hóa thạch có thể cắt giảm khoảng 2/3 số ca tử vong sớm do ô nhiễm không khí.
  • Tai nạn: bao gồm các tai nạn xảy ra trong quá trình khai thác và khai thác nhiên liệu (than, uranium, kim loại hiếm, dầu và khí) và nó bao gồm các tai nạn xảy ra trong quá trình vận chuyển nguyên liệu và cơ sở hạ tầng, xây dựng nhà máy điện hoặc triển khai chúng. 
  • Phát thải khí nhà kính: nhiên liệu hóa thạch là nguồn chính tạo ra khí nhà kính, tác nhân chính gây ra biến đổi khí hậu. Năm 2018, 87% lượng khí thải CO 2 toàn cầu đến từ nhiên liệu hóa thạch và công nghiệp.

Năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch mang lại nhiều hậu quả tiêu cực

Tất cả các nguồn năng lượng đều có tác động tiêu cực. Nhưng chúng khác nhau rất nhiều về kích thước: như chúng ta thấy, ở cả ba khía cạnh, nhiên liệu hóa thạch là bẩn nhất và nguy hiểm nhất, trong khi các nguồn năng lượng tái tạo – điện năng lượng mặt trời an toàn hơn và sạch hơn rất nhiều.

Ngày nay hệ thống năng lượng toàn cầu vẫn bị chi phối bởi nhiên liệu hóa thạch, sinh khối truyền thống, thủy điện và năng lượng hạt nhân. Tuy nhiên, năng lượng tái tạo hiện đại, chẳng hạn như điện năng lượng mặt trời và gió, đang ngày càng phát triển. Khi hệ thống năng lượng của chúng ta chuyển đổi, chúng ta có các quyết định để lựa chọn nguồn nào. Mối quan tâm về an toàn phải là yếu tố chính cần xem xét.

So sánh sự an toàn giữa điện năng hóa thạch và các năng lượng tái tạo

Nghiên cứu trả lời câu hỏi này đến từ một số nguồn. Anil Markandya và Paul Wilkinson (2007) đã công bố một phân tích trên tạp chí y khoa The Lancet, so sánh tỷ lệ tử vong do nhiên liệu hóa thạch, hạt nhân, thủy điện và sinh khối. Trong nghiên cứu này, họ đã xem xét các trường hợp tử vong do tai nạn - chẳng hạn như thảm họa hạt nhân Chernobyl, tai nạn lao động trong hoạt động khai thác hoặc vận hành nhà máy điện - cũng như tử vong sớm do ô nhiễm không khí. Dữ liệu về sự an toàn của các nguồn tái tạo đã được công bố trong một nghiên cứu sau đó của Benjamin Sovacool và các đồng nghiệp (2016).

Nghiên cứu xem xét có bao nhiêu cái chết mà mỗi nguồn sẽ gây ra cho một thị trấn trung bình có 187.090 người ở châu Âu, mà - như ASE đã nói trước đây - tiêu thụ một terawatt giờ điện mỗi năm. Hãy gọi thị trấn này là 'Euroville'.

Tỷ lệ tử vong do năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch cao hơn nhiều so với các năng lượng khác

Nếu Euroville hoàn toàn chạy bằng than đá, chúng tôi dự đoán kết quả là 25 người chết sớm hàng năm. Hầu hết những người này sẽ chết vì ô nhiễm không khí. Đây là cách Euroville chạy bằng than sẽ so sánh với các thị trấn được cung cấp bởi các nguồn năng lượng khác

  • Than đá: 25 người chết sớm mỗi năm
  • Dầu mỏ: 18 người chết sớm mỗi năm
  • Khí đốt: 3 người chết sớm mỗi năm
  • Hạt nhân: Trong một năm trung bình sẽ không có ai chết. Tỷ lệ tử vong là 0,07 người chết mỗi terawatt-giờ có nghĩa là sẽ mất 14 năm trước khi một người chết.
  • Gió: Trong một năm trung bình không ai chết - sẽ mất 29 năm trước khi có người chết
  • Thủy điện: Trong một năm trung bình không ai chết - sẽ mất 42 năm trước khi có người chết
  • Mặt trời: Trong một năm trung bình sẽ không có ai chết - chỉ sau mỗi 53 năm sẽ có người chết

Trong một năm trung bình sẽ không có ai chết vì năng lượng mặt trời

Điện năng lượng mặt trơi áp mái không chỉ an toàn hơn mà còn sạch hơn nhiên liệu hóa thạch

Cho đến nay, chúng tôi chỉ xem xét các tác động sức khỏe ngắn hạn của những nguồn năng lượng này. Nhưng chúng ta cũng cần tính đến tác động lâu dài hơn của chúng đối với biến đổi khí hậu. Thực ra những nguồn an toàn nhất đối với chúng ta ngày nay cũng chính là những nguồn có tác động nhỏ nhất đến khí hậu.

Thế giới không phải đối mặt với sự đánh đổi - các nguồn năng lượng an toàn hơn cũng ít gây ô nhiễm nhất. Than gây ra nhiều tác hại nhất trên cả hai tiêu chí: nó hao tổn sức khỏe nghiêm trọng dưới dạng ô nhiễm không khí và tai nạn, đồng thời thải ra một lượng lớn khí thải nhà kính. Dầu mỏ, sau đó là khí đốt, tốt hơn than đá, nhưng vẫn kém hơn nhiều so với năng lượng tái tạo trên cả hai phương diện.

Năng lượng hạt nhân, gió, thủy điện và điện năng lượng mặt trời đều an toàn hơn nhiều trong điều kiện tai nạn và ô nhiễm không khí, và chúng là những lựa chọn có hàm lượng carbon thấp.

May mắn thay, các công nghệ tái tạo sạch và an toàn đang trở nên cạnh tranh về mặt kinh tế theo đúng nghĩa của chúng. Giá thị trường của điện năng lượng mặt trời và gió đang giảm nhanh chóng có nghĩa là có cơ hội thay đổi thực sự.

Tình trạng ô nhiễm không khí do nhiên liệu hóa thạch gây ra đang giết chết hàng triệu người mỗi năm, và gây nguy hiểm cho nhiều người khác do rủi ro biến đổi khí hậu trong tương lai. Chúng ta phải tránh xa chúng. Và chúng tôi có thể, chúng tôi có những lựa chọn thay thế tốt hơn – chỉ cần liên hệ với ASE – các chủ doanh nghiệp, nhà máy sẽ được lắp đặt miễn phí hệ thống điện năng lượng mặt trời và pin lưu trữ, lại được sử dụng điện với giá thấp hơn EVN đến 5% - tại sao bạn không thử?